Hằng năm vào ngày 02. tháng Mười Một, Giáo Hội Công Giáo kêu gọi các tín hữu Chúa Kitô nhớ đến cầu nguyện cho những người đã qua đời. Đây là nếp sống đạo đức và hợp với nhu cầu văn hóa lòng nhớ ơn của nhân loại. Vì có gia đình nào, có ai mà không có người thân yêu đã ra đi về đời sau?
1. Vậy đâu là ý nghĩa tâm tình tưởng nhớ này ?

-Nhớ đến người thân yêu đã ra đi về đời sau là cung cách sống lòng biết ơn những gì họ đã làm cho ta khi trước.
-Nhớ đến người đã qúa vãng là sống lại những năm tháng ngày giờ, những biến cố kỷ niệm thăng trầm ngày xưa đã cùng chung sống trải qua với nhau.
-Nhớ đến người đã khuất núi là muốn ôn lại những gì họ đã làm cùng nói viết nhắn gửi lại.
-Nhớ đến người đã vĩnh biệt ra đi về thế giới bên kia là muốn suy tư về đời sống khi xưa của họ, cùng học hỏi kinh nghiệm hữu ích cho đời sống hôm nay, nhất là về phương diện đạo đức, công bình bác ái, hướng về tương lai cải cách đổi mới cách sống.
-Nhớ đến người đã về nơi chín suối với lòng trắc ẩn thương mến, và lòng tin tưởng phó thác họ vào lòng nhân lành khoan dung của Đấng đã tạo dựng nên đời họ trong lời kinh cầu nguyện hòa lẫn với ngọn nến cháy sáng.

2. Với người Công Giáo tâm tình lòng tưởng nhớ này có nguồn gốc từ đâu?

Từ xa xưa con người đã có tập tục tưởng nhớ đến người qúa cố. Những tín hữu Công giáo còn để lại những kinh cầu nguyện cho người quá cố từ thế kỷ thứ 02. sau Chúa giáng sinh. Thánh lễ Misa cầu nguyện cho người qúa cố là cung cách hữu hiệu nhất của việc đạo đức này. Theo giáo lý Công giáo trong mỗi Thánh lễ Misa, ơn cứu độ qua sự hy sinh chịu chết của Giêsu trên Thánh gía luôn hiện diện, cùng có gía trị mang đến cho các linh hồn được tha thứ tội lỗi khi xưa đã vấp phạm. Và nhờ thế cho họ tìm được sự sống vĩnh cửu nơi Thiên Chúa.

Người Công giáo vào ngày này không chỉ dọn dẹp trang hoàng nấm mồ người qúa cố cho sạch sẽ gọn gàng, nhưng họ còn thắp ngọn nến trên đó. Ngọn nến đó là hình ảnh ánh sáng cây nến Rửa tội người qúa cố khi xưa đã lãnh nhận hằng soi chiếu trên phần mộ của cho họ.
Vào thế kỷ thứ 7. Cha dòng Isidor thành Sevilla vào ngày lễ Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống dâng thánh lễ Misa cầu nguyện cho những người qúa cố.
Năm 998 cha tu viện trưởng Odio của nhà Dòng thành Cluny bên Pháp đã ấn định ngày 02. tháng Mười Một hằng năm cầu cho các linh hồn trong tu viện.
Tập tục này được lan truyền rộng rãi vào thế kỷ thứ 11. Nhưng ở thành Roma mãi đến năm 1311 lễ này mới được mừng. Đức thánh cha Benedictô 14. năm 1748 cho phép dâng ba thánh lễ trong ngày này cầu nguyện cho người qua cố.

3. Trong thánh lễ Misa ngày tưởng nhớ các linh hồn:

- Xin nhớ đến linh hồn tổ tiên những bậc cha ông đã dấn thân hy sinh xây dựng quê hương đất nước từ ngàn xưa.
- Xin nhớ đến với lòng yêu mến, kính trọng và biết ơn linh hồn Ông Bà, Cha Mẹ đã sinh thành, suốt dọc đời sống âm thầm hy sinh nuôi dậy xây dựng đời sống cho thế hệ con cháu.
- Xin nhớ đến linh hồn vợ chồng con cháu, anh chị em trong gia đình đã ra đi về đời sau. Tình nghĩa con người với nhau là sợi dây vô hình luôn ghi khắc nối kết con người lại với nhau khi còn sống, cũng như lúc đã ra người thiên cổ.
- Xin nhớ đến linh hồn các nạn nhân đã hy sinh trong chiến tranh, trên đường vượt biển tỵ nạn đi tìm tự do cho con đường sống.
- Xin nhớ đến linh hồn những vị ân nhân đã sống làm ơn cho ta khi xưa. Họ là những người cúng ta biết đến, cũng như những người chúng ta không có cơ hội biết đến họ. Họ là những người đã dấn thân xả kỷ làm việc thiện, việc phúc lợi cho con người.
- Xin nhớ đến linh hồn các bạn bè, người quen biết ngày xưa đã cùng chung sống, cùng học hành làm việc với nhau.
-Xin nhớ đến linh hồn những người đã qua đời trong các Cộng đoàn chúng ta.
- Xin nhớ đến linh hồn những thầy cô giáo, những vị ân sư đã góp công khai tâm mở trí cho con người biết đọc, biết viết, biết cách suy nghĩ tìm tòi phát triển đời sống tinh thần, mà bây giờ họ đã theo quy luật thiên nhiên trở về lòng đất mẹ.
- Xin nhớ đến linh hồn những vị Giám mục, những vị Linh mục, những Nữ Tu, những Thầy Dòng đã ngày đêm âm thầm sống đời hy sinh dấn thân cho tin mừng tình yêu nước Thiên Chúa trong khu vườn của Giáo Hội trên trần gian.
- Xin nhớ đến linh hồn các thai nhi đã qua đời trước khi mở mắt chào đời.
-Xin nhớ đến linh hồn những người đã qua đời mà bị rơi vào quên lãng .


Suy nghĩ nhớ đến hay đứng trước nấm mồ người qúa cố, câu hỏi về sự chết vang lên trong tâm trí: sự chết có ý nghĩa gì, tại sao con người đã ra đi về đời sau?...
Steven Jobs, nhà thành lập sáng chế ra máy Vi tính Apple và sau này iPods, IPhones, IPads, qua đời hôm 05.10.2011, đã có suy tư về sự chết như sau:
" Dẫu vậy sự chết là số phận của con người, mà tất cả chúng ta cùng chung phần tham dự vào. Không ai có thể thoát khỏi số phận này được. Đó là điều hiển nhiên, vì sự chết có thể là một phát minh tìm tòi tốt đẹp nhất cho đời sống. Sự chết là vị đại diện của đời sống trong tiến trình thay đổi. Nó dọn dẹp chỗ cũ, để chỗ cho điều mới được thành hình."
Không ai biết sự chết như thế nào, ngoại trừ ra chỉ biết rằng các cơ quan trong thân thể không còn hoạt động nữa. Nhưng đức tin Công giáo nói cho chúng ta như lời Chúa Giêsu đã cho hay: " Ai nghe lời Thầy và tin vào Đấng đã sai Thầy, thì có sự sống đời đời và khỏi bị xét xử, nhưng đã từ cõi chết bước sang vào cõi sự sống" (Phúc âm Gioan 5, 24).
Phải chăng theo suy nghĩ của Steven Jobs "sự chết có thể là một phát minh tìm tòi tốt đẹp nhất cho đời sống" chính là "sự sống đời đời, là từ sự chết bước sang vào cõi sự sống" như lời Chúa Giêsu đã nói cách đây hơn hai ngàn năm ?
Với niềm tin tưởng hy vọng đó, chúng ta cùng tưởng nhớ đến những người đã qúa cố.


02.11. lễ tưởng nhớ các Linh hồn
Lm. Đaminh Nguyễn ngọc Long