"Tôi có một vấn đề dường như phải mất nhiều thời gian để giữ trật tự trong lớp. Vì không được đào tạo chính quy, tôi e mình còn thiếu sót yếu tố nào đó. Xin cho một vài ý kiến để cải thiện kỷ luật trong lớp".

Chúng tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm đứng lớp, nhưng phải nhìn nhận rằng việc giữ kỷ luật trong lớp học quả là một thách đố ''dài dài'', nhất là trong các lớp giáo lý một tuần học một lần.

Trước hết các bạn cần xác định điểm này: vấn đề kỷ luật - trật tự trong lớp học quả là quan trọng, nhưng nó không phải là mục tiêu cuối cùng. Mục đích của kỷ luật là làm sao bạn và các em giúp nhau học tập tốt. Kết quả cuối cùng của kỷ luật là giúp các em tiếp thu đầy đủ bài học. Do đó kỷ luật có thể thay đổi tùy theo lớp học, tùy theo người hướng dẫn.

Theo tiêu chuẩn trên, xin đề nghi với bạn"Mười lời khuyên" sau đây":

1. Hãy tự trọng. Bạn là một thầy giáo, một nhà sư phạm, một giáo lý viên: Cho dù được đào tạo chính quy hay không chính quy thì điều quan trọng là tư cách của mình. Luôn nhớ rằng việc các em kính trọng bạn tùy thuộc vào thái độ tự trọng của bạn.

Là giáo lý viên, dấu hiệu biểu lộ sự tự trọng có thể là: cách phục sức của bạn khi đến lớp, cung cách bạn đòi các em phải có khi muốn trình bày, thưa gửi với bạn một điều gì đó, sự quan tâm chu đáo của bạn trong việc soạn bài giảng và tạo bầu khí chân thành trong lớp .

2. Tôn trọng các em.Kỷ luật là một hình thức biểu lộ sự kính trọng hơn là chức năng của quyền hành. Kết quả của bất cứ hình thức kỷ luật nào cuối cùng chính là sự tự kiềm chế xuất phát từ lòng tôn trọng các quyền lợi và nhu cầu của người khác. Một điều thật quan trọng là những nhà giáo chúng ta phải biết làm gương trong việc tôn trọng người khác điều mà chúng ta đang đòi hỏi các em thi hành.

Bạn tôn trọng các em bằng cách cố gắng tìm hiểu chúng, chú ý lắng nghe và ghi nhận những điều chúng nói, cố gắng thích nghi phong cách học hỏi khác nhau của chúng (thay vì áp đặt cách của mình), chuẩn bị bài vở chu đáo, nhận xét và đáp ứng những hoạt động sáng tạo của chúng.

3. Tin tưởng các em. Cuối cùng, dấu hiệu biểu lộ việc bạn tôn trọng các em là tin tưởng vào chúng…

Nếu thiếu tin tưởng vào một cá nhân hoặc một lớp học thì bạn sẽ đánh mất những động lực giúp các em học hỏi và hành động có trách nhiệm. Các em sẽ nhận ra ngay lòng tin tưởng của bạn khi bạn mong muốn các em học hỏi. Hãy để các em tự lãnh trách nhiệm đối với việc học hành của mình, và đề nghị những đường hướng để các em lựa chọn và sáng tạo.

4. Chuần bị chu đáo trước khi giảng dạy. Bài giảng được chuẩn bị kỹ lưỡng tự nhiên sẽ làm cho việc giữ kỷ luật trở nên dễ dàng…

Khi giảng bài, nếu thấy các em chán nản, thụ động, không chú ý, không tập trung lắng nghe, chắc bạn cũng có thể đoán biết và vấn đề kỷ luật của lớp thế nào rồi. Ngược lại, nếu bạn hướng dẫn các em nhanh nhẹn, tích cực tham gia vào học bài, những rắc rối trong vấn đề kỷ luật chắc chắn sẽ giảm đi rất nhiều.

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng lớp học và bài dạy, quán triệt nội dung và phương pháp sư phạm, nắm vững mục đích, không ngừng nỗ lực nang cao kỹ năng giảng dạy, đó là những yếu tố cần thiết .

5. Tán thưởng. Việc tuyên dương và khen thưởng khích lệ các em rất nhiều. Lời khen tặng đó phát sinh và nuôi dưỡng lòng tự trọng khiến các em tự giác giữ kỷ luật. Càng có dịp khen thưởng các em càng tốt, nhưng phải luôn trung thực, đúng với những nỗ lực và thành quả các em đạt được, nhưng trên hết là nhắm vào bản thân các em. Bạn có thể khen thưởng các em với những lời chân thành, hay với thái độ tin tưởng trao trách nhiệm hoặc một phần thưởng hay một vòng tay thân ái.

6. Lên án những hành vi sai trái, nhưng không lên án những người phạm lỗi. Ngược lại, phải thật thận trọng trong việc phân biệt giữa những hành vi sai trái với người gây ra nó. Kết án những lỗi lầm chứ không phải những con người phạm lỗi. Một cách thế để thể hiện điều này là luôn sử dụng tiếng "tôi". Thí dụ, thay vì nói "Các em đang làm tôi giận điên đây!" ta nên cố gắng nói"Tôi đang bực mình vì tiếng nói chuyện lào xào của các em". Điều này làm cho các em nhận thấy rằng bạn không chấp nhận hành vi sai trái của các em chứ bạn không chỉ trích các em.

7. Tránh đe dọa, nhục mạ.Những cư xử cứng rắn như răn đe, dọa nạt, nhục mạ, chế diễu, trừng phạt… thường chỉ có thể dẫn đến sự phục tùng, khúm núm bên ngoài, nhưng lại làm giảm thiểu lòng tôn trọng bên trong vốn chỉ có được nhờ những hình thức kỷ luật đúng đắn. Chẳng hạn ngừng lại im lặng một chút thường có kết quả hữu hiệu hơn là la mắng.

8. Dạy những đức tính nhân bản cần thiết. Các em thường chưa có những kinh nghiệm giao tiếp xã hội, những nghệ thuận giao tiếp… Dường như các em ít được hướng dẫn cách lắng nghe, cách làm việc chung, cách im lặng, cách giàn xếp những bất hòa, sự lễ độ, việc sắp xếp và tôn trọng thời gian qui định… Bạn hãy giúp các em học hỏi những kỹ năng hết sức cần thiết đó.

9. Qui định một số điều lệ đơn giản, rõ ràng. Hầu hết các nhóm, kể cả người lớn đều cần có một số điều lệ để bảo đảm trật tự và đi đến mục đích. Kỷ luật trong lớp học càng ít càng tốt miễn sao bảo đảm được việc học tốt. Thông thường chúng ta nên mời các em đề nghị những luật lệ mà các em cảm thấy quan trọng, cần thiết để mọi người có thể tập trung học hỏi. Một số luật lệ căn bản đó có thể cần thiết, nhưng hiệu quả hơn cả mọi kỷ luật là tương quan giữa bạn và các em.

10. Trau dồi khả năng hài hước, kiên nhẫn chịu đựng và linh động uyển chuyển. Cho dù bạn dạy dỗ tốt ở mức độ nào và các em tiếp thu tốt thế nào đi nữa, chắc chắn vẫn còn có những tình trạng thiếu kỷ luật mà cách giải quyết tốt nhất là bằng nụ cười và bằng sự hiểu biết, cảm thông cho sự yếu đuối và những việc không lường trước được của con người.


Carl J. Plfeifer

Janaan Manternach